Już 5 grudnia o godz. 11.00 odbędzie się uroczyste rozstrzygnięcie konkursu cukierniczego, połączone z otwarciem wystawy Miasto z Piernika Rybnik w Świątecznej Miniaturze.
Ekspozycja będzie dostępna od 5 grudnia 2025 do 4 stycznia 2026.
Ekspozycja prezentuje Rybnik w formie piernikowej miniatury, tworzonej z myślą o ukazaniu architektonicznego charakteru miasta poprzez tradycyjny materiał rzemieślniczy. Miasto z Piernika wykorzystuje twardy piernik jako medium, które pozwala połączyć analizę formy, dokumentację i praktykę cukierniczą w jednolitą interpretację przestrzeni miejskiej. Miniaturowe obiekty od budynków sakralnych, przez charakterystyczne realizacje współczesne, po wybrane fragmenty ulic i placów zostały opracowane z dbałością o proporcje, detale i układy urbanistyczne, tworząc narrację o materialnym i niematerialnym dziedzictwie Rybnika.
Projekt został przygotowany przez uczniów Branżowej Szkoły I Stopnia Izby Rzemieślniczej w Rybniku i stanowi rezultat szkolnego konkursu adresowanego do młodych cukierników i piekarzy. Konkursowa formuła umożliwiła połączenie nauki rzemiosła z pracą projektową, w której równie istotne okazały się precyzyjne szkice, fotografie referencyjne, analiza skali i konstrukcji, jak i warsztat cukierniczy wymagający umiejętnego operowania materiałem. Uczniowie mierzyli się z zadaniem odtworzenia zarówno pojedynczych budynków, jak i większych fragmentów urbanistyki w tym placów i ciągów ulicznych co wymagało zrozumienia proporcji oraz wzajemnych relacji elementów architektury miasta.
Do stworzenia miniatur wykorzystano tradycyjny twardy piernik, od lat obecny w śląskiej tradycji rzemieślniczej. Przygotowanie masy wymagało zastosowania odpowiednio dobranych proporcji składników, które wpływają na stabilność i wytrzymałość elementów konstrukcyjnych. Na potrzeby całej realizacji wykorzystano około: 50 kg mąki, 6,5 l miodu, 4 kg cukru, 3 kg masła, niewielką ilość jaj oraz niezbędne dla piernikowej tradycji przyprawy korzenne: cynamon, goździki, imbir, gałkę muszkatołową i kardamon. To właśnie aromat tych przypraw nadaje całości charakterystyczną głębię zapachową, podkreślając świąteczny kontekst miniatur. Tak przygotowane ciasto pozwoliło na wykonanie cienkich ścian, detali i stabilnych konstrukcji, a elementy łączono lukrem królewskim, pełniącym zarówno funkcję spoiwa o dużej wytrzymałości, jak i narzędzia dekoracyjnego umożliwiającego akcentowanie detali oraz tworzenie charakterystycznych, śnieżnobiałych wykończeń.
Efekt pracy uczniów obejmuje ponad dwadzieścia modeli prezentujących rozmaite elementy rybnickiej architektury. Wśród nich znajdują się m.in. Bazylika pw. św. Antoniego Padewskiego, Stary Kościół pw. Matki Bożej Bolesnej, Kościółek Akademicki pw. Wniebowzięcia NMP oraz budynek Towarzystwa Budownictwa Społecznego Twój Dom, stanowiący przykład nowoczesnej zabudowy. Oprócz obiektów indywidualnych odwzorowano również większe fragmenty przestrzeni publicznych, dzięki czemu widz ma możliwość oglądać piernikowe modele nie jako odizolowane formy, lecz jako część szerszej, miejskiej kompozycji.
Wystawa realizowana jest pod patronatem Muzeum im. o. Emila Drobnego w Rybniku, które od lat opiekuje się spuścizną lokalnych zakładów piekarskich i cukierniczych oraz dokumentuje bogatą historię regionalnego rzemiosła. Szczególne znaczenie ma kolekcja form piernikarskich, pozwalająca prześledzić rozwój technik i wzorów dekoracyjnych charakterystycznych dla Górnego Śląska.
Miasto z Piernika to propozycja spojrzenia na Rybnik przez pryzmat rzemiosła, edukacji i interpretacji przestrzeni. Zestawienie architektury miasta z wymagającą techniką tworzenia piernikowych modeli pozwala uchwycić zarówno trwałe cechy lokalnej zabudowy, jak i twórczy potencjał młodego pokolenia rzemieślników. Ekspozycja ukazuje Rybnik jako przestrzeń, którą można odczytywać i przedstawiać na wiele sposobów, również poprzez medium tak nieoczywiste, lecz głęboko zakorzenione w regionalnej tradycji, jak piernik.
Ważnym elementem wystawy jest prezentacja zabytkowych form piernikarskich oraz skanów świątecznych kart pocztowych ze zbiorów Muzeum im. o. Emila Drobnego w Rybniku. Obiekty te zostały wkomponowane w ekspozycję i wykorzystane w przekazie merytorycznym, pozwalając zwiedzającym poznać tradycyjne techniki wypieku pierników oraz historyczne sposoby ilustrowania świąt w lokalnej kulturze.
Bilety: 10 zł normalny, ulgowy 8 zł
W weekendy wstęp wolny.
